587 Zenbakia 2011-07-15 / 2011-07-22
“Eco–ciudad, ciudad del futuro”, horixe zioen ikusi berri dudan telebista programak eta horixe izan da oraingoan, behin eta berriz hausnarketa berdinera eramaten nauen arrazoia. Kotxe elektriko bat, kargatzen. Argazkia: CC BY — Jeremy Keith
Kotxe hibridoak, elektrikoak, bioerregaiak eta abar.Gizarteak egun bizi duen ingurumen krisiaren aurka “sendagai miragarriak” dirudite. Baina, zer da errealitatea eta zer fikzioa? erakusten diguten alde politak ba al du zakarragorik?
Guztiontzat oso ezagunak diren adibiderekin esplikatuko dut.
Kotxe elektrikoak. Beren mugimendurako beharrezko energia, elektrikoki lortzen duten higikariak. Ez dute berotegi efektuko edo euri azidoaren sortzaile diren gasik isurtzen. Erregai fosileko motorrekin alderatuta, oso isilak dira, hiri inguruneetan erabiltzeko ezin hobeak.
Honaino ados. Baina gauza on guztiek alde kaskarragorik ere ba omen dute, eta noski, kotxe elektrikoek, ere bai. Lehenago esan bezala, energia elektrikoa darabil teknologia honek energia iturri bezala. Baina nondik lortzen da energia elektriko hori? Gehienetan jasangarriak ez diren iturrietatik hain zuzen ere. Energia termikotik, eta nuklearretik hein handi batean eta proportzio txikiago batean berriztagarriak diren energia iturrietatik. Beraz honek guztiak zer dakar? Kotxe elektrikoak beraiek ez dutela emisiorik sortuko, baina jasangarriak ez diren energia iturrien dependentzia dutela. Eta noski, zeharka bada ere, kontaminazio sortzaileak direla.
Kotxe elektrikoak batetik eta bio–erregaiak bestetik.
Bio–erregaien kasuan, hauen erabilera ez da motor elektrikoena bezain “garbia”. Hauen erreketak, produktu bezala, karbono dioxidoa bezalako berotegi gasak (beste hainbaten artean) sortze baititu. Baina industria honetako komertzialek diotenez; “...el balance global del uso de estos bio–combustibles es neutro...” Soja zelaia. Argazkia: CC BY — Tango–Kiwi
Eta, zer esan nahi du balantze global neutroak? (beste kasu batzuetan bezala, hemen ere gauzak garbi ez uztean datzala arrakasta iruditzen zait) Erreketan sortuko diren gasak, erregaiaren lehengai diren landareek erabiliko dutela hazkuntzarako. Adibidez, Bietanola sintetizatzeko lehengaia soja izan daiteke, eta sojak bere hazkuntzarako karbono dioxidoa erabiliko du. Zein karbono dioxido? Motorretan, erreketan, sortuko dena hain zuzen. Honaino ere ados. Baina, ez al da idealista xamarra izatea, Brasilen landatuko den sojak, Alemaniako kotxe batek sortuko duen karbono dioxidoa neutralizatuko duela esatea?
Bestalde, adibidez, Brasileko landa inguruan sojak berebiziko garrantzia du elikaduran. Pentsa, brasildarrek, 1euro/kg ordaintzen dutela soja lortzeko eta industria kimikoak, bio–erregaiak lortzeko soja bera 2euro/kg ordaintzeko prest dagoela. Zer dakar honek?...txiro denak txiroago eta aberatsak gero eta aberatsago izaten jarraituko dutela. Jasangarria ote?
Baina demagogia hau guztia, tamalez, ez da aurreko bi kasuetan bakarrik ematen. Ingurumenaren inguruan sarri–sarri ikusten den dibergentzia baita.
Eta honekin guztiarekin zer? Ez dut inondik inora, teknologia hauek, orain daudenak baino okerragoak direnik esan nahi, ezta gutxiagorik ere, baina kritikoak izatea eta gauzak bere osotasunean aztertzeak bere biziko garrantzia duela uste dut, are gehiago informazioaren anbiguotasuna handia dela jakinik. Honela datu objektiboetan oinarrituz bakoitza iritzi subjektibo bat atera dezala, beti, txanponaren bi aldeak aztertuz.