379 Zenbakia 2007-01-26 / 2007-02-02

Euskonews Gaztea

Elkarrizketa: Jose Maria Murcia. Gasteiztarra: Aldaketa onak egon dira hirigintzan baina baliagarriena esaten denean, nik uste hiriaren haziera arrazionala izan dela

MURCIA, Joseba

Jose Maria Murcia 53 urteko Gasteizko langile, aita eta bizilagunari egin diot elkarrizketa hau, Gasteizko garapena ikusteko 1950. urtetik hona. Lehenengo galdera moduan. Noiz izan da bizimodua hobeagoa, orain ala orain dela 50 urte? Nire ustez orain hobeto bizi gara orain dela 50 urte baino. Nibel ekonomiko eta teknologikoen garapenak asko lagundu du honetarako. Gainera orain dela 50 urte soldatak baxuagoak ziren eta familiak handiagoak. Gizartean sortutako arazoei buruzko informazioa ez genuen, gobernu frankistak guztia bere menpean zeukan baita irakaskuntza ere, horregatik goi mailako gizarte barruan zeudenek bakarrik eduki ahal zuketen ikaskuntza onargarri bat, besteok ordea lanean jarri behar ginen dirua etxera eramateko. Zure ustetan orduan, ze faktorek eragin dute Gasteizko bizimoduan? Enpresen sorkuntzagatik emandako garapen ekonomikoak sortu zituen lanerako postuak, batez ere emakumezkoei ( gizartearengandik gaizki ikusita zegoen) eta horrekin batera familiari ekonomikoki laguntzeko aukera. Beste faktore bat edukitako umeen kopurua jaistea izan zen, familietan garapen ekonomiko bat baimentzen zuen. Baita komunikazioaren garapena ere. Honi esker informazioak jazarri zitezkeen bakoitzaren iritzi pertsonalak sortuz. Azkeneko faktore moduan esan daiteke demokraziak lagundu duela bizimoduan. Jakinda, egoera ekonomikoa politikoarekin erlazionatuta dagoela, noiz izan da Gasteizko egoerarik larriena politikoki, eta ekonomikoki? Argi eta garbi, egoera politiko eta ekonomiko larrienak bizi egiten dira diktadura batean, Euskal Herriak eta estatu Espainolak bizi izan duen eran. Guda gogor baten ondoren, non faxistak irabazi zutena, ekonomia eta boterea joan zen pentsamendu kontserbadorea zeukaten pertsonei. Hauek elizaren laguntzarekin herria zapaldu zuten politikoki eta ekonomikoki. Eta egoera politiko eta ekonomiko hoberena? Egoera politikoaren hobekuntza hasi zen demokraziaren hasierarekin. Diktadorea ( irri ? mirri ) hil zenean, herria hasi zen iritzia izaten eta horrela gutxienez aukera zukeen beraien ordezkariak. Egoera ekonomikoaren garapenari buruz esan genezake, hobetzen hasi zela egoera politikoaren hobekuntzarekin. Atzerriko enpresak inbertitzen hasi ziren eta horren ondorioz enpleguak sortzen hasi ziren eta honekin batera beheko klaseak bere egoera hobetu zuten. Gasteiz inguratzen duen Eraztun Berdea Gasteizko egoera ona, zure egoera onarekin bat egon da? Ez. Hirigintzan, logikoa denez aldaketa asko egon dira. Uste duzu aldaketa horiek onak izan direla hiriarentzako? Adibideren bat? Nire ustez hirigintzan egindako aldaketak oso positiboak izan dira, adibidez: Gizarte etxeen eraikuntzak, hiriaren hazkunde arrazionala, Eraztun Berdea deitzen dena, Gasteizko perimetroa mugatzen duen zatia, zuhaitzez inguratutakoa. Zure ustez zein da hirigintzan egindako aldaketarik baliagarriena? Esan dudan moduan aldaketa onak egon dira hirigintzan baina baliagarriena esaten denean, nik uste hiriaren haziera arrazionala dela. Ez etxebizitza asko eta onak egiten dituztelako bakarrik, baizik eta oso ondo eramaten ari direlako eta ingurune berdeak errespetatzen dituztelako, arazorik sortzeko arrazoiak eman gabe. Zer deritzozu P.E.R.I arazoari buruz? Daukadan informazioagatik ezin dut iritzi argi bat izan gai honi buruz, baina uste dut daudela kontrajartzen diren instituzioen iritziak eta bizilagunen elkarteak, batez ere Alde Zaharrarenak. Alaves taldea, 1981-1982 denboraldia Kirolari buruz... Noiz egon da Gasteiz, hoberen kokatuta kirolaren arloan? Momentu asko egon dira Gasteiz egon dela kirol mundial eta europarraren tontorrean. Adibidez: Mart?n Fiz (maratoiaren munduko txapelduna), Baskonia (oso famatua estatu espainolean eta Europan), D. Alaves ( UEFA-ko finalista), baita atletismoan ere, joan izan dira hemengo korrikalariak olinpiadetara, Gimnasian baita ere, Almudena Cid eta noski Juanito Oiarzabal mendi igoeran. Alavesek Liverpoolen kontra Dortmundeko finalean jolastu zuen partiduan egon zinen. Zelan egon zen? Bai. Esperientzia pertsonalaren arabera ahaztezina izan zen, kirolaren partetik bakarrik ez, baizik eta, giza partean. Liverpooleko jarraitzaileekin egondako erlazioak oso jatorrak izan ziren, kantuak batera kantatzera ailegatu baikinen. Denbora polit horiek pasa eta gero, Pitermanen arazoarekin gaude. Iritziren bat edukiko duzu, Alavesen jarraitzaile zaren moduan. Zein da? Bai, noski. Piterman jaunak, Alavesak desagerraraziko duen minbizia da. Hori dela eta hemendik kanporatu behar dugu, Alavesaren, jarraitzaileen eta hiriaren onerako. Horretarako, eta ulertzen dudan moduan, uste dut, botere politikoak eta kiroleko agintariek parte hartu behar dute oraintxe bertan. Gaia guztiz aldatuz, 1976ko martxoaren 3ari buruz, zer gogoratzen duzu? Gai honi buruzko nire oroitzapenak penagarriak dira, nahiz eta lehenengo pertsonan bizi izan nuen. Gehien arduratzen nauena zera da, egondako bost hildakoak eta hainbat zaurituak, baina batez ere, garbiketa honen erredunak aske gelditzea eta gainera, ez eramatea epaile baten aurrean aitortzera. Bukatzeko ondorioren bat daukazu? Nire Gasteizko garapenarenari buruzko ondorioa positiboa da, baina lits batzuekin. Adibidez, trafikoaren gehikuntza erregulazio txarrarekin, soinuaren gehitzea eta kaleetako obren planifikazio exkaxa. Jose Maria Murcia

50. hamarkadan jaio zen Arabako hiriburuan Jose Maria. Denbora tarte horretan zehar hirian jazotakoak gogora ekarri ditu elkarrizketa honetan. Besteak beste aipatu du. 1976ko martxoaren 3ko ekintzak ez dituela ahazten eta Alaves futbol taldearen jarraitzaile petoa dela, baita Pitermanen kontrakoa ere.