50 Zenbakia 1999-10-15 / 1999-10-22

Efemerideak

16 de octubre de 1821, nace Juan Diaz de Garayo "el Sacamantecas" / 1936ko urriaren 17a, Jose Aristimuño Olaso "Aitzol"en fusilamendua / 1977ko urriaren 20a, Madeleine Jauregiberry idazlea zendu zen

Efemerideak: 1999 / 10 / 15 22 16 de octubre de 1821, nace Juan Diaz de Garayo "el Sacamantecas" Fuente: Enciclopedia Auñamendi Célebre asesino de mujeres apodado "El Sacamantecas". Nació en Eguilaz (Alava), el 16 de octubre de 1821. Era labrador. Casó en cuatro ocasiones y, salvo el matrimonio primero que contrajo con una viuda, "la Zurrumbona", las restantes uniones fueron desastrosas. En su historial cuenta con seis asesinatos de mujeres de edades entre los 13 y 55 años, a las que violó previamente. Otros cuatro asesinatos se frustraron debido a la resistencia que ofrecieron sus víctimas. Terror de la llanada alavesa, su triste trayectoria criminal fue llevada a la novela y al cine (Cuerda de presos, 1956). Fue detenido y ahorcado en el Polvorín de Vitoria en 1880. Su cerebro fue estudiado por los médicos, que llegaron a la conclusión de que su capacidad mental no estaba oscurecida y de que se trataba de un vulgar asesino. 1936ko urriaren 17a, Jose Aristimuño Olaso "Aitzol"en fusilamendua Iturria: Lur Hiztegi Enziklopedikoa (Tolosa, 1896 Hernani, 1936). Gerra aurreko euskal abertzaletasunak eman duen ideologo garrantzitsuena. Nekerik ezagutu ez zuen apaiz gizona, ehundaka artikulu idatzi zituen hainbat argitalpenetan. "El Día" egunkaria abertzaletu zuen. Horrez gain, Eusko Langileen Alkartasuna sindikatu abertzalea bultzatu zuen etengabe. 1935ean "La democracia en Euskadi" saiakera argitaratu zuen. Faxisten altxamenduan iparraldera jo zuen, Belloc abadiara. Edonola ere, pixka bat beranduago Bilbora joatea erabaki zuen altxatuekin negoziatzeko asmoz. 1936ko urriaren 15ean, Bizkaia aldera zeraman ontzia Pasaian harrapatu zuten faxistek. Aitzol preso hartu, torturatu, eta bi egun beranduago, urriaren 17an, Hernaniko hilerriko pareten ondoan fusilatu zuten. Jose Aristimuño "Aitzol", lehenengo ilaran, ezkerraldean (Argazkia: "Auñamendi" Entziklopedia) 1977ko urriaren 20a, Madeleine Jauregiberry idazlea zendu zen Iturria: Lur Hiztegi Enziklopedikoa Zuberotar idazleeuskaltzalea (Alose 1884 Alose 1977). Paben egin zituen goi mailako ikasketak. Gure herria, Herria, Basque Eclair eta SudQuest eman zituen argitara euskaren aldeko idazkiak. Aitzina izeneko euskaltzale taldekoa izan zen gerra aurreko garaian eta, hegoaldeko errefuxiatuen aldeko lan handia egin zuen. Madeleine "Begiraleak" iparraldeko emakume abertzaleen elkarteko lehendakaria izan zen. Ipar Euskal Herriko haurrentzako euskara irakasbide bat egin zuen. Antzerkigintzan ere jardun zuen. Harenak dira Mirakuili bat, Zikoitza eta Euskaldun jantziak. Madelaine euskaltzain urgazlea izan zen. Euskonews & Media 50.zbk (1999 / 10 / 15 22 ) Eusko Ikaskuntzaren Web Orria