Xabier Iriondo: "EAEko hizkuntza sistema, ofizialtasun bikoitzaren aintzatespen juridikoan oinarrituta dago, eta hizkuntza biei tratu bera eman beharra suposatzen du"
Kultur Iritzia Xabier Iriondo: "EAEko hizkuntza sistema, ofizialtasun bikoitzaren aintzatespen juridikoan oinarrituta dago, eta hizkuntza biei tratu bera eman beharra suposatzen du" * María Agirre Xabier Iriondo abokatu eta EHUko irakaslea EAEko hizkuntza normalkuntzaz aritu zen Jakitez ikastaroaren baitan. Lehenik eta behin, Iriondok argi utzi nahi izan zuen koofizialtasunean oinarrituta dagoela Euskal Autonomia Erkidegoko hizkuntza sistema; hau da, ofizialtasun bikoitzaren aintzatespen juridikoan, kasu honetan espainiera eta euskararena, eta hizkuntza biei tratu bera eman beharra suposatzen duela. Gainera, sistema honek botere publiko guztiak lotesten eta eragiten ditu, bai EAEkoak, bai bertan dauden gainerako administrazio publikoak ere, nahiz lurralde honetan finkatuta dauden botere judizialeko organuak. Zehaztasun hau egin ostean, Iriondok Euskararen Erabileraren Normalkuntzarako Oinarrizko Legea izan zuen aipagai, koofizialtasun sistemaren oinarrietako bat baita. Aipatu legeko 6. artikuluaren arabera, hiritarrek administrazio publikoaren aurrean euskara nahiz gaztelera erabiltzeko eskubidea daukate, eta baita aukeratzen duten hizkuntzan artatuak izatekoa ere. Ondorioz, administrazio publikoek eskubide hauek bete ahal izateko neurriak hartu behar izan dituzte, eta zentzu honetan, Eusko Jaurlaritzak zenbait arau onartu ditu azken hamabost urteotan. Garrantzitsuena, inolako zalantzarik gabe, Hizkuntza Normalkuntzaren Dekretua izan da, honen bitartez administrazioa hizkuntza eskakizunen bitartez egokitu da eta koofizialtasunera. Sistema honekin, administrazio publiko bakoitzak hizkuntza eskakizun bati atxikita eduki behar dituen lanpostu kopuruak kalkulatu behar dira, eskakizun hori egiaztatzeko data batekin batera. Jarraian, administrazio bakoitzak hizkuntza normalkuntzarako plana landuko du. Lau dira hizkuntza eskakizunak, batetik laura bitartekoak, hizkuntza trebetasuna txikienetik handienera. Plan honek ondorio onak izan dituela adierazi zuen Xabier Iriondok.Administrazio publikoetako 27.336 postuetatik 8.915i ezarri zitzaien hizkuntza eskakizuna. Horietatik 3.829k jada egiaztatu dute dagokien eskakizuna, 864k dagokiena baino bat baxuagoa, 207k dagokiena baino bi baxuago, 35ek dagokiena baino hiru baxuago, eta 1.025ek ez dute inolako eskakizunik egiaztatu. Arazorik sortu dela ere aitortu zuen, horietako batzuk nahiko irtenbide zailekoak, hala nola kargu publikoena, hauek ez daudelako planaren menpe. Justizia administrazioarekin eztabaidarik ere sortu da. Xabier Iriondo: "El sistema lingüístico de la C.A.V. consiste en el reconocimiento jurídico de una doble oficialidad, y supone una igualdad de trato para ambas lenguas" *Traducción al español del original en euskera María Agirre El abogado y profesor de la UPV Xabier Iriondo, habló sobre la normalización lingüística en la C.A.V. dentro del curso Jakitez. Antes que nada, Iriondo quiso aclarar, que el sistema lingüístico del la Comunidad Autonoma Vasca se basa en la cooficialidad. El sistema de cooficialidad consiste en el reconocimiento jurídico de una doble oficialidad, en este caso español y euskera, y supone una igualdad de trato para ambas lenguas. Además subrayó, que dicho sistema afecta y vincula a todos los poderes públicos, tanto de la C.A.V., como restantes administraciones públicas instaladas en ella y a los órganos del poder judicial residenciados en su territorio. Después de esta precisión, Iriondo se refirió a la Ley Básica de Normalización del uso del euskera, ya que es uno de los instrumentos en los que se basa el sistema de cooficialidad. El artículo 6 de dicha ley, reconoce a los ciudadanos el derecho de utilizar tanto el euskera como el castellano ante la administración pública y el derecho a ser atendido por la misma en la lengua que elijan. En consecuencia, las administraciones públicas han tenido que tomar medidas para la satisfacción de tal derecho, y en los últimos quince años el Gobierno Vasco ha aprobado varias normas en este sentido. El más importantees sin duda alguna El Decreto de Normalización Lingüística, ya que por medio del cual la administración se adecua a la cooficialidad mediante el sistema de los perfiles lingüísticos. Este sistema consiste en calcular el número de puestos de trabajo que cada administración pública deberá tener asignado a un perfil lingüístico, y una fecha para acreditar el perfil. A continuación, cada una de las administraciones elabora el plan de normalización lingüística. Los perfiles lingüísticos son cuatro, numerados del uno al cuatro de menor a mayor destreza lingüística. Xabier Iriondo consideró, que este plan ha dado satisfactorios resultados. De los 27.336 puestos de trabajo de las administraciones públicas, a 8.915 se les estableció perfil. De ellos, 3.829 han acreditado el perfil correspondiente, 864 un perfil por debajo del correspondiente, 207 dos perfiles por debajo, 35 tres por debajo del correspondiente y 1.025 no han acreditado ningún perfil. También reconoció que han surgido problemas, alguno de ellos de dificil solución como la de los cargos públicos ya que no están dichos cargos bajo el imperio del plan. Asimismo han surgido polémicas con la administración de justicia.
Webgune honek cookieak erabiltzen ditu, propioak zein hirugarrenenak. Hautatu nabigatzeko nahiago duzun cookie aukera. Guztiz desaktibatzea ere hauta dezakezu. Cookie batzuk blokeatu nahi badituzu, egin klik "konfigurazioa" aukeran. "Onartzen dut" botoia sakatuz gero, aipatutako cookieak eta gure cookie politika onartzen duzula adierazten ari zara. Sakatu Irakurri gehiago lotura informazio gehiago lortzeko.
