155 Zenbakia 2002-02-15 / 2002-02-22

Efemerideak

El 17 de febrero de 1854 nace en Bilbao Benita de Benito y Tejada, una de las primeras pintoras vizcaínas / 1981eko otsailaren 19an hil zen Donostian Juan Thalamas Labandíbar, gipuzkoar idazle, filosofo eta soziologoa / 1913ko otsailaren 19an jaio zen Donostian Maria Dolores Goya

Efemerideak: 2002 / 2 / 15 22 El 17 de febrero de 1854 nace en Bilbao Benita de Benito y Tejada, una de las primeras pintoras vizcaínas Fuente: Enciclopedia Auñamendi Pintora vizcaína, una de las primeras que ejercen esta profesión en el país. Nació en Bilbao en 17 de febrero de 1854 y murió en Madrid en 1896. A los veinte años de edad inició estudios artísticos en el Real Conservatorio y en la Escuela de Pintura, Escultura y Grabado de Madrid. Concurrió a las exposiciones Nacionales de Bellas Artes de Madrid en los años 1876 y 1881. En 1882 tomó parte en la Exposición Provincial de Vizcaya. Sus obras más conocidas son: El fin de doña Blanca, El guardián y El primer paso. Falleció a los cuarenta y dos años de edad a consecuencia de la tuberculosis. 1981eko otsailaren 19an hil zen Donostian Juan Thalamas Labandíbar, gipuzkoar idazle, filosofo eta soziologoa Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa Juan de Emparán, Juan de Landíbar, Basaburu, J.P. Yoldi edo Pagogaña. Behobian, Irunen, jaio zen 1906an. Irunen, Donostian, Okzitaniako Tolosan eta Parisen ikasketak egin ondoren, apaiz egin zen. 1932 1936 urte bitartean Gasteizko apaizgaitegiko irakasle izan zen. 1938an Anayak aldizkariaren zuzendari Parisen, eta 1939 1943 urte bitartean Akizeko Tilh herriko apaiza izan zen. Gernika aldizkariaren zuzendari izan zen 1944tik 1953 urtea arte. Egan, Idearium, Yakintza, El Bidasoa eta La Voz de España aldizkarietan argitaratu zituen lan aipagarrienak. Obra nagusiak: Contribución al estudio etnográfico del País Vasco continental (1931), Laicismo y Cristianismo (1932) eta Aspectos de la vida profesional vasca (1934), La mentalidad popular vasca según Resurrección María de Azkue (1975), El sentido genésico del cosmos en la mitología vasca; El sentido cosmovital en las poesías de Lizardi; Erasmistas y reformadores vascos; El concepto personalista del hombre según Pedro de Axular y Xabier Zubiri, etab. 1913ko otsailaren 19an jaio zen Donostian Maria Dolores Goya Fuente: Enciclopedia AuñamendiEuskal Irakaskuntzaren historian zutaberik nagusiena izan zen Elbira Zipitriarekin batera.Donostian jaio zen 1913ko otsailaren 19an. 1932an irakasle titulua lortu zuen. Berehala, EAJren Euzko Etxean hasi zen lanean. 1936 urte hasieran Estatuko maistra izateko oposiziotan hasi zen; baina, azterketak amaitu aurretik, Frankoren aldeko militarrek Donostia hartu zuten.Orduan, Bilbora joan zen eta ondoren Plentziako eskola publikora, frankisten bonbardaketak hasi arte. Bere ikasle eta guzti, La Habana itsasontzian abiatu zen Britainia Handiko Wight uhartera; zazpi hilabete egin zituen bertan.Handik, Frantziara, eta gerra bukatu zenean, 1940an itzuli zen Donostiara.1941ean baimena eskuratu zuen Ergobian eskola berria zabaltzeko eta, isilka, klaseak gazteleraz eta euskaraz ematen zituen.1943an eskola hura itxi egin zen eta Goyak irakaskuntza utzi behar izan zuen. 1951an Donostian Carquizano kaleko ikastola sortu zuen, Elixabete Maiztegi andereñoaren laguntzaz. Ikastola hau guztiz isilpekoa zen, izenik ere ez zeukan. "Carquizanoko ikastola", "Groseko ikastola" edo "Goyatarren ikastola" esaten zioten. Jakina, bere etxean zegoen ikastola. Hamar ikasleekin hasi zen, denak 9 urtez beherakoak.1964an Miren Egaña, bere alabak, amari laguntzen hasi zitzaion.1965ean lekuz aldatu zuten eskola etxe azpian zegoen behegain batera. 1970ean, Colegio Parroquial Iñigo de Loyola izenaz legeztatu zuten ikastola, José María Mujikaren (San Inazioko parrokoa) laguntzaz, 1968ko hezkuntza lege berria zela eta. Erabili zituzten liburuak hauexek dira: Xabiertxo, Txomiñ ikasle eta Lutelestia, Pirmin Iturriotzenak; Julene Azpeitiaren Umiaren lenenego aizkidia (bizkaieraz) eta Bernardo Estornés Lasaren Sabin euskalduna. 1970ean gaixoturik, Maria Dolores Goyak utzi behar izan zuen irakaskuntza eta bere alaba Mirenek jarraitu zuen ikastola itxi arte, 1975ean. Goya andereñoa, 1986ko abuztuaren 29an hil zen, 73 urte zituela. Euskonews & Media 155.zbk (2002 / 2 / 15 22) Eusko Ikaskuntzaren Web Orria