1927ko maiatzaren 20an jaio zen Bilbon Aingeru Iker Jayo Basterra / 1901eko maiatzaren 21ean Piarres Lafitte Ithurralde Luhosoan jaio zen / Lemóniz en las Cortes españolas
Efemerideak: 2001 / 5 / 18 25 1927ko maiatzaren 20an jaio zen Bilbon Aingeru Iker Jayo Basterra Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa Bizkaitar pintorea. Bilbon 1927ko maiatzaren 20an jaioa. Bere lehenengo kultura ikasketak Euzko Ikastola Batzan egin zituen 1933 eta 1934 urteen artean. Frantziara jo zuen Gerra Zibilaren garaian. Bizkaiko Artisten Elkarteko eta Euskal Akuarelagileen Elkarteko kidea izan da. Bilboko Arte Ederretako Museoko Gobernu Batzordeko kidea da egun. Akuarelak landu ditu bereiziki, inpresionismoaren eta kubismoaren ikuspegitik. Bere obrak, Bilboko bilduma partikularretan, San Luis de Potosí (Mexikon), Elko (Nevadan), Maracay (Venezuelan) eta Washington (EE.BB etan) daude. Música, homenaje a Pablo Sorozábal, obra (carbón) de Aingeru Iker Jayo Basterra. 1901eko maiatzaren 21ean Piarres Lafitte Ithurralde Luhosoan jaio zen Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa "Ithurralde", "Pierres Ithurralde". Lapurtar idazlea (Luhoso, 1901 Baiona, 1985). Zazpi urte zituela umezurtz gelditu zen eta osaba izeben etxean hezi zuten. Beloken eta Baionan egin zituen ikasketak. Lafittek berak aitortzen zuenez, Saint Pierre artzapezpikuaren eraginez egin zen euskaltzale eta abertzale. Hark ematen zizkion hegoaldeko aldizkari abertzaleak. 1924an apaiz egin zen. Okzitaniako Tolosan egon zen ikasten bi urtez, eta 1926tik aurrera Uztaritzeko apaizgaitegi txikian irakasle izan zen. Le Carillon des Jeunes aldizkari feministan idatzi zuen emakumeen eskubideen alde, Pierrette Labé izengoitiz. Uztaritzen, berriz, lan arazoetarako zentru bat zabaldu zuen. Garai hartako idazlanak; Eskualduna, Gure Herria, Le Courrier de Bayonne, La Presse, eta La Liberté de Sud Ouest aldizkarietan argitaratu ziren. 1932an Aitzol ezagutu zuen eta hegoaldeko abertzaleekin harremanak sendotu zituen. EAJren ideologia oinarri hartuta, Programme Eskualerriste idatzi zuen. 1934an Aintzina izeneko hilabetekaria sortu zuen. Espainiako gerra zibilaren garaian hegoaldeko euskaldunei laguntzeko talde bat eratuzuen iparraldean. Bigarren Mundu Gerran parte hartu zuen, eta gero erresistentzian. 1944an Herria aldizkaria sortu zuen, T. Monzon eta Sotaren laguntzarekin, eta Lafitte bera izan zen zuzendaria. 1952an euskaltzain oso izendatu zuten. Ohorezko kalonje Baionako katedralean (1961), eta Doctor Honoris Causa Euskal Herriko Unibertsitatean (1982). Idazlanak. Alor asko ukitu zituen Lafittek bere idazlanetan: ezin konta ahala artikulu eman zituen argitara (Patri Urkizuk, 1990ean, Euskal Literaturaz izenburu pean bildu eta argitaratu zituen euskaraz idatzitako batzuk); besteren lanak bildu eta argitaratu zituen (Salvat Monho, Piarres Ibarrart, Mañex Etchamendy, Charles Bécas, Julien Héguy, Arnaud d'Oihenart, Jean Saint Pierre..); euskal literaturaren antologiak egin zituen (1931, Eskualdunen Loretegia). Beste lanak; hitzaldiak (1932, Les études basques à travers les siècles; 1942, Les basques et la littérature d'expresssion basque en Labourd, Basse Navarre et Soule); gramatikak eta hiztegiak (1944, Grammaire basque, Navarro labóurdin littéraire; 1941, Vocabulaire français basque; 1953, Lexique français basque); olerkiak (1932, Ithurralden kantuak); ipuinak (1945, Murthuts eta berze; 1990, Historio misterio edo eiherazainaren ipui hautatuak, hil ondoan argitaratutako ipuin bilduma); antzerkiak (Sarea, Orratza, Merkatuan, Maritxu, San Frantses, Amerikanoa, Chalbaten mertchika ondoak, Egiazko argia, Mirikuan, Oyharzunak, Eguberri, Illargia, Hil biziaren ordenua, Gonzalve edo ostatu betea, Betelemenko artzainak). 1983an Euskaltzaindiak Lafitteren omenez liburu bat kaleratu zuen 50 bat ikertzaileren lanekin. 1993an Serge monier ek Lafitterekin izan zituen solasaldietatik abiaturik liburu bat argitaratu zuen, oroitzapen liburu gisa (Le père Lafitte, entretiens, souvenirs avec Serge Monier). Lemóniz en las Cortes españolas Fuente: Enciclopedia Auñamendi El 24 de mayo de ese año 1978 Francisco Letamendía «Ortzi» presenta una interpelación parlamentaria al Gobierno de la UCD y el 11de octubre una moción en la que exige la paralización de las obras de la CN de Lemóniz. «Son cinco las razones resume «Ortzi» por las que se pide la paralización de esa central nuclear: la falta total de seguridad de esa construcción, en base a las ilegalidades cometidas por Iberduero; la existencia de perjuicios indirectos de notable cuantía; el desastre demográfico que la localización de esa central en Lemóniz va a causar; la inexistencia de un plan de evacuación que merezca ese nombre, y la inseguridad sobre el almacenamiento de residuos radiactivos». Concentración contra la central nuclear de Lemoniz en la campa de la Troka en Górliz, 12 de marzo de 1978. Fot. G.E.Z. Euskonews & Media 123.zbk (2001 / 5 / 18 25) Eusko Ikaskuntzaren Web Orria
Webgune honek cookieak erabiltzen ditu, propioak zein hirugarrenenak. Hautatu nabigatzeko nahiago duzun cookie aukera. Guztiz desaktibatzea ere hauta dezakezu. Cookie batzuk blokeatu nahi badituzu, egin klik "konfigurazioa" aukeran. "Onartzen dut" botoia sakatuz gero, aipatutako cookieak eta gure cookie politika onartzen duzula adierazten ari zara. Sakatu Irakurri gehiago lotura informazio gehiago lortzeko.
