Gaiak
Baso kudeaketa eztabaidan
Joan den abenduan Basoa Fundazioak antolatuta gogoeta eta eztabaida jardunaldi bat ospatu zen Eibarko Ingeniaritza Eskolan, "Gure Baso Kudeaketa Eztabaida" izenburupean; jakina denez, Basoa Fundazioaren xede da Euskal Autonomi Erkidegoko basogintza babestu eta sustatzea.
Basoa Fundazioaren sorrera izpiritua eta egungo egoera partikularrak bultzatuta, Basoa Fundazioak hausnarketa foroak antolatzeko beharra ikusten du, gure basoen kudeaketaren inguruko hausnarketa irekia, basoei eman nahi zaien funtzioa eta funtzio hori gauzatzeko bideak aztertzeko.
Antolatzaileek ahalegindu dira hainbat arlo eta sentsibilitatetako eragile, profesionalak, herri erakunde, akademi eta abarretako talde bat elkartzen, ikuspegi aberatsago bat garatu eta sortzeko asmoz, sarritan ikusi ohi diren jarrera zurrun eta sinplistak alboratuz.
Hainbat arrazoi bitarteko basoek eta baso azalerak paper oso garrantzitsua jokatzen dute gure gizartean, gure Erkidegoaren azaleraren erdia baino gehiago estaltzen dute basoek, eta, horregatik, lurzoruaren erabileran eta lurraldearen artikulazioan paper garrantzitsua betetzen dute. Gainera, NBEren 2030 Agenda eta 2016an Parisko Goi Bileran hartutako konpromisoek basoen garrantzia agerian uzten dute, eta nahitaez bete beharko diren konpromiso batzuk ezartzen dituzte.
Basoen bizi-zikloa hainbat hamarkadatan luzatzen da; horregatik, baso-kudeaketaren ikuspegia ezin da epe laburrekoa izan. Baso-kudeaketa iraunkorra ezinbesteko zutabea da gure gizartearen eta ekonomiaren etorkizunerako, baita ingurumen eta paisaian. Kudeatutako basoek funtsezko zeregina dute sute eta beste hondamendi natural batzuen prebentzioan eta, horrekin batera, ingurunea eta biodibertsitatea mantentzen.
Euskal Herrian gaur egun ezagutzen dugun basogintza arloa XX. mendearen bigarren erdian garatu zen, eta, horren bidez, fenomeno horri lagundu zion bertako eta nazioarteko ekonomia-egoerak, eta, horrekin batera, eremu eta basogintzako jarduera nabarmenak garatu ziren. Basogintzan ustiategi buruek funtsezko zeregina dute beren zaintza eta mantentze lanetan eta, horrekin batera, kudeaketa iraunkorrean.
Aurreko mendearen bigarren erdialdetik basogintza-sektoreak garapen handia izan badu ere, aldaketak gertatzen ari dira, sektorean eta nazioarteko testuinguru ekonomikoan, eta, basogintza-sektoreak izan duen garapen handia gorabehera horrek eragiten du. Basogintza-sektoreak baso-eredu finkatuaren ahuleziak jasan baditu ere, basoen eta basogintzako ustiategien bilakaeran sakoneko ondorioak izan ditzakete, bai alderdi sozioekonomikoak edota ingurumen arlokoak.
Kudeatutako basoek funtsezko zeregina dute sute eta beste hondamendi natural batzuen prebentzioan eta, horrekin batera, ingurunea eta biodibertsitatea mantentzen.
Baso politikari aplikatutako izaera neoliberaleko kontzepzioak eta izaera autarkikoko bioaniztasun ikuspegian oinarrituz eskuhartzerik gabeko politika alternatiba optimotzat jotzen dute. Aitzitik, basoen kudeaketa iraunkorra defendatzen da, ingurumen eta ingurunearen kontserbazioaren aldetik, bai ekonomiaren aldetik, bai gizarte kontserbazioaren aldetik; lurraldearen erabilera iraunkorrerako irizpideei eusten zaie.
Testuinguru horretan, koniferoen ordez sor litezkeen alternatibekin kezkatuta dauden ahotsak entzuten dira, eukaliptoa bezalako espezie arrotz bidez ordezteko arriskua azpimarratuz. Hala ere, sarritan behar bezalako arreta ez bazaio ematen ere, beste ordezkapen bat ere ageria da: "Baso misto atlantikoa" deritzonak okupatutako azalera 35.000 hektarea baino gehiagokoa da, baso lurra estaltzeko modu hori guztiz arriskutsua da askoren ustez eta oraingoz behintzat onura ekonomiko garbirik gabea.
Baso kudeaketa iraunkorrean ari diren baso ustiategi buruek, nahiz eta kudeaketa hobetu behar, ezarri beharreko baso politikako neurrien subjektu eta hartzaile zuzen dira. Basogintza sektoreak erronka sakonak ditu aurrean, baso ustiapenen zatiketa, errentagarritasun eskasa, titularren zahartzea eta belaunaldien arteko erreleborik eza, abandonua, eta gaixotasunen presentzia gero eta handiagoa.
