692 Zenbakia 2014-12-03 / 2015-01-07

Efemerideak

Efemeridea. Dolores Ibarruri, Pasionaria, 1895eko abenduaren 9an jaio zen Gallartan



Dolores Ibarruri.

Gurasoak eta baita gainontzeko sendia guztia ere meatzariak izan ziren. Hamabost urterekin eskola utzi eta, maisutza ikasteko bere gogoaren aurka, lanean hasi beharra besterik ez du, lehendabizi jostun tailer baten eta geroago etxeko lanetan.

Hogei urterekin Julian Ruiz meatzari sozialistarekin ezkontzen da eta izango den bere bizitzaren aro berriari aurre eginez, Somorrostrora bizi izatera doa.

1919an, bere gizona atxilotua den iraultza-greban zehar meatze-lurraldeko lidergoa eskuratzen du.

Hogeita hiru urterekin “El Minero Vizcaino”-n idazten hasten da, Aste Santua izanagatik Pasionaria izengoitia erabiliz. 1919an errusiar iraultzagatik biziki txundituta, 1923an Alderdi Komunistaren sortzaile izango den talde tertzeristari atxikitzen zaio. Urte bat geroago Bizkaiko AK-ren Probintzia Batzordekide izendatua izango da eta baita AK-ren I Bizkaiko ordezkaria ere, alderdiko emakume eta asaldatzaile ikaragarri bezala ezagutzera emango da. Bere sendia bizitza latza izango da; izan zituen sei semetatik lau, urte gutxirekin hil ziren, Amaika eta Rubenek bakarrik aurrera eginaz, azken hau Espainian V Errejimenduarekin borrokatu ondoren Stalingradoko gudan alemanen aurka gudukatuz hil behar izatera bideratua egonaz.

Urte bi geroago, EAK-ren Iruñeko Hitzaldira ordezkari lez joango da eta Batzorde Nagusiko kide izendatua izango da. Monarkia erortzean, mitinetan eta baita hauteskunde-kanpaina eta greba-jardunaldietan ere parte hartuko du Mundo Obrero-n idazten hasiz. 1931ko azaroan Madrilera bizi izatera doa. Lehenbiziko aldiz atxilotua da —Somera kaleko atentatuan nahasia da— Madrilen espetxeratua izanez eta gero Larrinagan. Abenduan Konstituzio errepublikarraren aldarrikapenaren ondoren atxilotutako komunista eta anarkistak askatu ez izanagatik protesta adierazgarri bezala gose greban agertuko da. Aste beteko askatasun aldia izan ezik, 1933ko urtarrilera arte espetxean egon zen. Urte hau Pasionariaren jarduera handi baten urte-hasiera izango da. Pro Infancia Obrera eta Agrupación de Mujeres Antifascistas —Victoria Kent, Matilde Huici, Irene Falcón, Luisa Álvarez del Vayo, etab.— antolatuko du, gudan zehar zeregin garrantzitsua betetzera etorriz.

1942an, figura mitiko eta ohoratua izanez norberaren ohizkanpoko laztasunagatik eta sobietar ortodoxiari irmo eusteagatik nabarmendutako Jose Diaz hiltzean EAK-ko idazkari nagusi izendatua da, Nazio Batasun Antifrankistaren agiria izenpetuz.

[+] Informazio gehiago