Efemerideak
En zonas de la ribera del Ebro, el fuego es protagonista en la víspera de la Inmaculada, el 7 de diciembre de cada año / Kepa Enbeita Renteria, bizkaitar bertsolari eta idazlea, Ariatza-Muxikan zendu zen 1942ko abenduaren 11ean / Mari Puri Herrero, bilbotar artista, 1942ko abenduaren 10ean jaio zen
2003/12/05-12 En zonas de la ribera del Ebro, el fuego es protagonista en la víspera de la Inmaculada, el 7 de diciembre de cada año Fuente: Enciclopedia Auñamendi y Aguirre Sorondo, Antxon. “Hogueras en diciembre” en Diario Vasco, 7 de diciembre de 2002
En las últimas horas este día, se celebra el rito de “Las Mañas” en la localidad alavesa de Samaniego. Los jóvenes corren por el pueblo con antorchas formadas únicamente con espliego seco, que se corta en verano y se deja secar hasta esta fecha. A las afueras del pueblo les espera una hoguera, alrededor de la cual se comen, en comunidad, chorizos asados. En Labastida, Alava, tras el volteo de campanas, el pueblo hace una Ronda por las calles, con música, pirotecnia y antorchas. Bordeando las hogueras que previamente han preparado, se baila, mientras se comen castañas asadas y se bebe vino. El protagonismo del fuego parece entroncar estas tradiciones con las fiestas solsticiales del ciclo agrícola, aunque por ejemplo en Labastida, la fiesta puede tener también un origen militar.
Ritos semejantes, llamados “Las lumbradas”, se celebraban antiguamente en Elciego. Cada año se quemaban los rastrojos procedentes de la roturación de tierras, que eran reunidos y quemados por barrios. También se llevaban los arbustos que habían servido para peinar la tierra antes de la siembra. Mari Puri Herrero, bilbotar artista, 1942ko abenduaren 10ean jaio zen Iturria: Auñamendi
Ascensio Martiarena maixuak irakatsi zizkion pinturaren oinarrizko ezagutzak. Ondoren, 1958an, Madrilen jarraitu zituen bere ikasketak. Dirulaguntza bati esker bi urtez bizi izan zen Holandan. Nabarmentzekoa da akuaforte, serigrafia eta xilografia teknikekin duen abilezia. Leioan bizi da eta han lan egiten du, bere estudioan. Bilbon, ekintza artistiko askotan parte hartu du, Mari-Jaia sortu zuen, Bilboko Aste Nagusiko pertsonaia famatuena eta Arte Ederretako Museoko batzordeko kide izan da. Bere lana zalantza, bilaketa eta esperientziaz beteta dagoela esan liteke. Kepa Enbeita Renteria, bizkaitar bertsolari eta idazlea, Ariatza-Muxikan zendu zen 1942ko abenduaren 11ean Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa eta Auñamendi
Urretxindorra. Muxikan jaioa, Usparitxa baserrian, 1878ko irailaren 8an. Aita Juan Antonio eta ama Maria zituen. Eskola nazionalean oso denbora gutxi igaro zuen, Ariatzan maixurik ez zegoelako eta gaztelaniaz ez jakiteagatik sufritu zituen irainengatik. Beraz, lehen letra eta ipuinak Sebastian Arrienek ireki zuen auzo eskolan ikasi zituen. Bizkaiak eman duen bertsolari hoberenetakoa izan zen. Plazako bertsolaria eta bertsopapergilea zen, bi moldeetan trebetasun haundia erakutsiz. Euzkadi, Euzkerea, Ekin eta Argia aldizkarietan eman zituen argitara bertsoak. 1903an Mañasi Goiria de Ibarrurirekin ezkondu zen. 1905 urtean garaile izan zen, Txirritaren aurretik, Areetan egin zen bertso lehiaketa batean. Osasun kontuengatik Laguardian ematen zituen denboraldiak, 1936ko gerrak bertan harrapatu zuelarik. 1937an bere etxera itzuli zen, oso goibel. Euskara, aberria eta kristautasuna izan zituen beti bere olerkien gai nagusi. Bertsolari familia emankor baten lehenengoa izan zen. Enbeitatarren baserria.