1979 urteko urriaren 1ean Pierre Bordazarre, Etxahun Iruri, zendu zen
Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa
|
|
Pierre Bordazarre. |
Pierre Bordazarre, “Etxahun Iruri” deitua, Irurin jaio zen 1908an
eta Irurin itxi zituen begiak 79an. Zuberoako tradizioari atxikiriko herri poeta,
Euskal Herri osora hedatu eta ospetsu egin diren kantuak ondu zituen (Agur Zuberoa,
besteak beste). Zuberoako ohizko antzerkira herri gaiak eramanez, zazpi pastoral
idatzi zituen:
Etxahun, 1952;
Matalaz, 1955;
Berterreix,
1956;
Santxo Azkarra, 1963;
Le Compte de Trevilles (Iruriko
Kunti), 1966;
Chiquito de Cambo (Txikito Kanbo) 1967 eta
Pette
Bereter, 1973. Pierre Bordazarre izan da, urte askotan, Zuberoak eman duen
pastoral egile argi eta hoberena.
2004ko urriaren 4an Martin Ugalde hil zen Hondarribian
Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa
|
|
Martin Ugalde. |
Martin Ugalde idazlea 1921ean jaio zen Andoainen. Euskal Herritik alde egin
zuen, amarekin batera Venezuelan zeuden aitarekin eta anaiarekin bat egiteko.
Kazetaritza ikasketak egin zituen Chicagoko Northwestern Unibertsitatean. Ondoren,
Caracaseko
El Farol aldizkariko zuzendari izan zen. Venezuelan zegoela
hasi zen literaturarekin zaletzen eta ipuinak idazteari ekin zion. 1957an
Un
real sueño sobre el andamio argitaratu zuen. Ondorengoak dira:
La
semilla vieja (1958);
Las manos grandes de la niebla (1964): Hego
Ameriketako literaturgileen eragina somatzen zaio lan horietan, Gallegosena
eta Roa Bastosena, batez ere. 1963an, Venezuelako giroa kontatzen zuen hainbat
kazetari lan bildu eta argitaratu zituen
Cuando los peces mueren de sed
izenburupean. 1969an, Euskal Herrira itzuli zen eta Hondarribian hartu zuen
bizilekua bere familiarekin batera. EAJ alderdiaren Alderdi agerkariko zuzendari
izan zen, ezkutuan. Gaztelaniazko beste lan aipagarri batzuk ditu:
Imágenes
de la Semana Santa en Venezuela (1956);
Unamuno y el vascuence
(1966);
Hablando con los vascos (1974);
Síntesis de la Historia
del País Vasco (1974);
Tres Relatos Vascos (1974); Ipuinak:
Las brujas de Sorgin (1975); Eleberria:
El exilio en la literatura
vasca: problemas y consecuencias (1979);
Bajo estos techos (1979);
El problema vasco y sus profundas raíces culturales y políticas
(1980);
Historia de Euskadi (6 liburuki, 1981-1983). Bestalde, hainbat
abertzaleren biografiak idatzi ditu: Sabino Arana, J.A. Agirre, J.M. Leizaola,
Aitzol, Lezo Urreiztieta, besteak beste. Euskarazko ipuingintza modernoaren
lehen idazleetariko bat izan zen. 1961ean,
Iltzalleak ipuin bilduma
argitaratu zuen eta harrezkero euskaraz idatzi ditu:
Ama gaxo dago
(1964), antzerkilana;
Umeentzako kontuak (1966);
Itsasoa ur-bazter
luzea da (1973, Dionisio Amundarainek euskaratutako ipuinak),
Mantal
Urdina (1986), ipuinak;
Eloy Erentxun (1987);
Itzulera baten
historia (1989), eleberria;
Batasuna eta zatiketen artean (1990),
artikuluak; eta
Bihotza golkoan (1990), ipuinak. Euskaldunon Egunkaria-ko
Administrazio Kontseiluko lehendakaria izan zen.
El 6 de octubre de 1886 nació en Ereaga (Getxo), el arquitecto Antonio Araluce
Fuente: Enciclopedia Auñamendi
Antonio Araluce nació el 6 de octubre de 1886 en una villa sobre la
playa Ereaga de Getxo. Estudió Arquitectura en la escuela de Madrid,
donde obtuvo el título en 1912, junto con otros cinco compañeros
de profesión. Tras obtener el título se dio de alta en el colegio
Vasco-Navarro. Ese mismo año obtuvo su primer encargo, la obra que
marcó toda su vida: el proyecto del nuevo Igeretxe, a la vez casino
y casa de baños, que sustituiría al antiguo de madera.
|
Balneario Igeretxe en Algorta. |
Trabajó hasta los 85 años, hasta que un accidente en una obra
le produjo una hemiplejia que le obligó a jubilarse. Su último
proyecto fue el edificio de viviendas en el que vivió su familia, construido
sobre el solar de la villa de Getxo en la que nació.
El día 1 de octubre de 1986, el Colegio de Arquitectos
de Bizkaia rindió un homenaje a su miembro más antiguo, Antonio
Araluce, que cumplía cien años ese mismo mes. El arquitecto
Pedro Basáñez preparó por encargo del Colegio una exposición
retrospectiva de su obra.