Bitxia da, oso, niganaino iristen diren eskutitz, mezu elektroniko eta gainerako eskari idatzietan egiten zaizkidan galderen tipologia, batez ere euskal kultura eta, oro har, euskal "ideia"-ren parametroak mugatzea eskatzen zaidanean. Egia borobila da teknologia berriek komunikazioa erraztu egin dutela eta, beraz, ondorio gisa erruz ugaldu dira itaun, eskabide… eta irainak. Horren guztiaren beste ondorioetako bat da, askoz handiagoak direla erantzuteko konpromisoak, nahiz eta gehienetan -niri dagokidanez, behintzat- gogoarekin konformatu behar duten, denentzat astirik ez dut eta.

Leiho irekia bilakatu da e-postako helbidea eta, dakigunez, etxeetako giro osasunari ahalik eta hoberen heldu ahal izateko aireztapena derrigorrezko ariketa bilakatzen da. Hortik, beraz, badirudi garaile atera gintezkeela elkar komunikatzeari dagokionez, baina gauza jakina da -Mao Tse Tung-ek aspaldi zioena- leiho irekitik mikrobioak ere sartzen direla. Eta, gehienoi gertatuko zaien bezala, leiho ireki hori denetariko bisita harrigarrientzako bidea bihurtu zait . Ez nagokie, gaurkoz, Internet bidezko publizitate mezu kontrolagaitzei, aspertzeraino eramaten gaituztenak, gure gisako internauta ezezagunek -baina izen eta abizenekin- plazaratzen dizkiguten galdeketa jasanezinei baizik.

Zer da euskal kultura? Nola definituko zenuke euskaldun perfektua? Azpimarra itzazu, zure iritziz euskaldunek munduan garatu beharko lituzketen egitarauak? Egia al da euskaldunek RH negatibo bakarrik dutela? Ikerketa lan bat egiten ari naiz Ibarretxereri buruz; nola kontakta nezake berarekin? Ikas al nezake euskara Sao Paulon? Euskaldunak espainiarrak ez badira, zergatik eramaten dute espainiar pasaportea? Zergatik ez dituzue euskaldun guztiek zuen buruak itsasora botatzen eta bakean uzten gaituzue, betiko?

Horiek eta horien gisako beste asko dira, eguneroko maiztasunarekin heltzen zaizkidan galderak. Eta ongi planifikatuta edukiko banu, denei ihardestea posible litzatekeen arren -erantzun estandarizatuak daude horretarako- gehienak "ezabatu" tekla sakatuta desagertzen dira bistatik. Ongi eginda? Auskalo! Haietako batzuek ez dute etsitzen eta ostera ahalegintzen dira itaun berberarekin, zure aisitartean beraientzako toki bat edukitzera behartuta zaudela sentiarazten dizutelarik. Beste zenbaitzuek, berriz, uhin elektronikoetako marea bizian ezkutatzen dira eta zure isiltasunak ez dituela axolatu pentsatzen duzu. Ez dakit zein den sentsaziorik desatsegina, haiek beren izpiritu nekaezinarekin pizturikoa ala azkenen "ahaztura"-ren bitartez sortutakoa. Batere zalantzarik gabe, ordea, zure isiltasunari beste mezu iraingarriarekin ordaintzen diotenen erreakzioa da gehien mintzen duena. Baina ahoan zapore mikatza ere uzten dute, erantzuna gustukoa gertatu ez zaienen hitzek.

Zergatik eman behar dizkiot nik nire iritziak, ezertatik ezagutzen ez dudan tipo bati? Bestelako planteamendua litzateke, jakina, nire ahaleginaren ordainaz niri interesa lekidakeen zerbait jasoko banu. Baina hori ez da inoiz gertatzen, leiho irekietatik barrena sartzea munduko gauzarik normalen eta merkeena bilakatu baita. Beraz, hortxe nago, zalantza artean kokatua, hurrengoan -bihar bertan, ziur aski- nola arituko naizen galdegai.

Mezu elektronikoen erabilpena orokortu egin den heinean, komunikazioaren itzalak hurbiltasunaren konfidantza galarazi duelakoan nago. Telefonoak hurbildu egin zituen komunikatzaileak. Faxak berak ere errespetu handiz zaindu zuen igortzaile eta hartzailearen arteko zubia. Mezu elektronikoak, aldiz, hankaz gora jarri ditu begirapenaren gutxieneko arauak. Eta gure helbidera egunero sartzen zaizkigun sudurluzeen kopurua handitzen doa. Ondorioa, noski, ezin daiteke bestelakoa izan: beldurrez begiratzen diegu posta kutxatilako "Norengandik" eta "Gaia" atalei, balizko kanpoko erasoari aurre egiteko zein nolako taktika erabiliko dugun jakin gabe.

Fenomeno bitxia dela nioen hasieran, eta ez dakit hitz egokia jarri ote dudan, bitxikeriaz aparte zeharo harrigarria baita gertatzen ari dena, nor ezin baita bere etxean lasai egon beti dagoelako norbait (sei mila milioi gizakiren artean zoaz topatzera zein den!) bere intrusismoaren bidez zugan sosegurik eza eragiteko prest dagoena. Eta horrela gau eta egun! Internet jaio zenean askatasun eta unibertsaltasunaren kontzeptuak erabili genituen hitzetik hortzera, deskubrimenduaren alde onak zirelakoan. Denbora aurrera doan neurrian, ez dakit soro zabalari ateak jartzeko unea ez ote den, nor beraren lasaitasun eta eskubide pertsonalen izenean. Horretarako ere teknologia lagungarri gertatuko zaigulakoan pentsatu nahi dut.