Euskarak
eta nire euskal munduak nire bizitzako zenbait portaerekin zer
ikusi handia du, nire emozio, hitz, maitasun, lan, kidetasun,
hau da nire bizi osoarekin. Dudan euskal izaeratik egiten dut
baita ere dagokidan munduaren irakurketa. Nire ikur ezinbestekoa
da. Hau ez da kaxkarkeri bat baizik eta nire sentidu guztiak duten
ezaugarri berezia. Bizitzari buruzko ikuspegi bat. Singulartasunez
jantzitako ikuspegi sakona. Nire magia propioa. Eraldaketaren
iparra, noraezean munduan zehar arlote gisara ez ibiltzen laguntzen
didan argi ezin hobea. Horregatik nire amets politenetako bat,
han eta hemen euskaldun izatearen bizipoza konpartitzea da.
Horrela hausnartu
eta sentitzen dut nigan bizi den euskal zirrara eta horrela ekintza
bitxi eta arrunten bidez bizi nahi dut besteengan gure hitz euskaldunak
sortzen duen hunkipen harrigarria. Euskarak sortzen duen harridura
kanpoko herrietan gabiltzanean edo ez dakien batek bere alboan
entzuten duenean, munduan zehar egin dezakegun irakurketa bitxia
eta polita izan daiteke. Ibilitako euskaldun berrien inguruan
ere gauza bera dastatzeko aukera izan dut, hau da: euskaldun berri
batek gai dela zerbait adierazteko euskaraz esperimentatzen duenean
eraldaketa bidean kokatzen da sentitzen duen emozio baikorraren
babespean.
Uste dut etapa
berri baten aurrean aurkitzen naizela. Gure herriko hitz euskalduna
naturalki bizi nahian alegia, garai batekoak bezala, oinarri eta
helmuga dituen emozioetatik arrazonamendurainoko bideetan zehar,
konfidantza, motibapena, askatasuna, sinesmena, poza eta samurtasuna,
argibide ditudala.
Beharrezkoak
iruditzen zaizkit leku eta denbora bereziak antolatzea, nor banako
leku eta denboraren ager leku izanaz gain, bizitzen ditugun berrantolaketak
erosoago gerta daitezen, euskal eraldaketen etengabeko jolas emozionalaren
ildoan, ludikotasun girora gehiago hurbiltzen garelarik. Hizkuntza
formalegietik eguneroko leku apalerako mugimenduan, era malguagoan
egin daitekeenez euskarari buruzko zenbait burutapen, eta elkarrizketa
naturalak.
Euskal hunkipenaren
indar ahuleziak sarritan sentitzen ditugu. Hau da niretzat abiapuntu
historiko bat. Indar eta ahuleziaz ohartzea une baikorrenetako
bat bihurtu daitekeelako. Euskal historiaren gunean gaude. Arazoak,
zailtasunak, infrabalorazioak, onartua dugun alienazioa e.a.,
baino, baita ere, ahaleginak, lorpenak, eta etorkizunari begira
nolabaiteko aire eta eredu berriak. Euskararen garapenaren bidean
gabiltza. Arazoak daude, baina honek adierazten digu gizaki historikoak
garenez, arazoak dauden lekuetan garapen eta sormen ugari gertatzen
direla, mugimenduaren ezak eta lozorroan egoteak emozioaren izpirik
ez dagoela adierazten digu, eta emoziorik gabeko bizitzak gehiago
du zer ikusia heriotzarekin gaitasunarekin baino.
Ez dut sinesten
euskararen irakaskuntza inposatuan jarrera natural eta abegikorrean
baizik. Liluragarria izan beharrean dago gure hitz euskalduna.
Badakit historian zehar inposaketa eta boterearen erabilpenean
ezarritako hizkuntzez josita dagoela mundua baina ez da nire ametsa
horien artean lasai kokatzea. Gutxiengoek dugun duintasunaren
partaide izanaz hobeki aurkitzen naiz. Gainera gutxiengoek gehiengoak
ez al gara ba munduan?.
Euskara munduan
dagoen zerbait da, ukitu daitekeena. Euskaldunak ere ukigarriak
gara, ez gara eskura ezinak. Badirudi euskararen bila, ez euskaldun
etxe batean gabiltzala, arrotza den etxe batetan. Ez daukagu zergatik
identifikazioaren bila ibili behar, gure hitz euskalduna behin
eta berriro legearen babespean jarri nahian. Gure legea natura
da. Euskal Herrian gaude eta euskaldunak gara.
Euskaldunok baita
ere mundua kontutan daukagu baina ez nolanahiko mundua baizik
eta emozionalki mintzatuz eraikitzen doan mundu konpartitu horretan.
Gure ahulezia gainditzen laguntzen diguten emozio tinkoen leku
errespetagarrienetan bakoitzaren hitza erakartasunez jazten den
hizkuntz paradisu naturalean. Ez inposaketa eta gehiegikeriaz
jantzitako hizkuntza gogaikarri nazkagarrian.
Gugan dagoen
hitz euskaldunaren indarra konstatatuz euskal gizarte osoaren
indar kulturala bizi nahi nuke. Barrutik argitzen gaituen indarrak
sortzen baitu geure arteko lilura komunikazioaren bidez: ditugun
harremanetan hau da, mintzatzerakoan erabiltzen ditugun emozioz
eta argitasunezko hitzen bidez. "Mintzalaritzan" ibiltzeak,
hizkuntza eta emozioen arteko txirikordaren erdian bizitzea suposatzen
du. Euskal gizakiak garenez geure euskara mintzatzerakoan dabilzkigun
hitzetan gertatzen den errealitatea baita.
Euskal mintza
lagunen beharrean aurkitzen gara. Mintza lagunen artean nire euskara
erraldoia bihurtzen bai doa geure arteko solasaldian. Elkarrizketa
eta solasaldiz jositako hizkuntzaren partaideak gara. Historian
zehar euskarak gordetzen dituen emozioen jasotzailea naizela garbi
daukat, eta ez ditut nahi geure hunkipen historiko horiek bazter
batean utzi, alderantziz, horrelako elikadura gozoaren dastatzailea
izanaz bizi nahi nuke. Dastatzen dudanak energia ongi bideratzearen
lana suposatzen duela nahi du esan, nire hitzetan gordetzen diren
zenbait emozio eta galderei, era berean solaskidearen mintzatzeko
moduan dauden emozio eta galdera piloei, bideak zabaltzea hain
zuzen.
Bizirik dagoen
euskal gizakiaren defendatzaile sentitzen naiz batez ere. Nor
banakoak eraiki ditugun etengabeko gurekiko eta besteekiko mintzalaritza
emozionalean sustraitutako hitz sortzaileen miresle. Denok garenez
baieztapen, zalantza eta gogoeta pilo baten artean, emozioz beteriko
gizakiak.
Euskara nire
mintzatzeko era denez, nire euskal gizartean mintzalaritzan erabiltzeko
eskubide osoa izan behar dudala ez dut inoiz zalantzan jarriko.
Hau ez da eztabaidagarria baizik eta ondorio naturala, biologikoa.
Biofilia bideetan nabil nahiko nekrofilia badagoela jakinda. Euskara
bizirik dagoela nigan konstatatu daitekeen nire lehenengo emozioa
da, eta hau abiapuntu ezinbestekoa dudalarik, dagokidan euskal
gizartean eta munduan zehar, zenbait belaunaldietako mintzalaritzan
eraikitako kultura euskalduneko mintza laguna izan nahi dut. Arantxa Ugartetxea, pedagogoa |