NIP akronimoak espainieraz "NUCLEOS DE INTERVENCION PARTICIPATIVA" adierazi nahi du.
Hiritarren parte hartzea bultzatu ahal izateko pentsaturiko mekanismoak dira. Batez ere, udalerriko elkarbizitza hautsi dezaketen liskarrak ahal den neurrian konpontzeko erabili izan dira.

Partaidetza-talde hauetako kideak zozketaz hautatuak dira, udal erroldatik zuzenean. Baldintza bakarra: adin nagusitasuna ( 18 urte izatea). Parte hartzea borondatezkoa da erabat.
Talde dinamikari jarraituz bideratzen dira NIP nukleoak. Honela, partaideak informazioa eskuratzeko talde nagusian biltzen dira (25 pertsonek eraturiko taldean, gehienetan). Proeiktuak eztabaidatu eta ebaluatzeko, ordea, bosteko azpitalde txikitan elkartzen dira. Bosteko talde hauek ez dituzte beti pertsona berdinek osatzen, aldakorra baita bere osaera, honela postura gainjartzaileak eragotziz.

Era berean, bi aldi bereiz daitezke. Lehen aldia proektuei buruz informazioa jaso eta entzuteko da eta horretarako, politikari, teknikari, herri-elkartetako ordezkariek...azalpenak emateko aukera dute. Informazio hau osatu egiten da mahai inguru eta ibilaldiak direla medio. Aldi honetan, partaideak baturik egoten dira.

Bigarren aldia, alternatiba ezberdinak eztabaidatu eta ebaluatu ahal izateko da erabilgarria. Garai honetan, partaideak azpitaldetan zatitzen dira (bost kidek osaturiko taldetan).
Ebaluazio honen ondoren, proiektu bakar eta zehatz bat aukeratu beharra dute partaideek.
NIP sistema hauen iraupena, proiektu jakin bakoitzaren araberakoa da. Partaideen egitekoa, arazo jakin eta mugatu bati irtenbide aproposena bilatzea da. Beraz, NIP taldeen helburua bitartekaritza-lanean datza, desiragarriak ez diren egoerak ekidituz.

Izaera juridikoari dagokionez, esan beharra dago, ikuspegi juridiko zorrotz batetik, ez dela loteslea partaideek aukeraturiko proposamena Administrazioarentzat. Dena den, ikuspegi politiko-sozial zabalago batetik ontzat hartzea komenigarria izan liteke. Honela, zenbait udalek izaera loteslea onartu izan diete.

Hego Euskal Herrian, batez ere Gipuzkoako Lurralde Historikoan burutu izan dira NIP sistema hauek. Hain zuzen ere, ondorengo udalerriotan: Idiazabal, Astigarraga, Tolosa, Oñati eta Aretxabaletan.

Idiazabalen futbol zelai berria eraiki nahi zuen udaletxeak. Baina zortzi alternatiba zeuden mahai gainean. Hala ere, NIP gunetan parte hartu zuten herritarren artetik ere sortu zen proiektu berririk proposamen gisa. Informazio aldian, hitzaldiak alkateak, Gipuzkoako Futbol Federazioko buruak, kirol teknikariak eta udal idazkariak eman zituzten. Lurjabe eta arkitektuek ere parte hartu zuten aldi honetan. Gainera, mahai inguru bat antolatu zen herriko elkarteen artean.
Hauei entzun ondoren, ebaluatu egin zituzten proiektu guztiak,orokorrean hasieran, ondorengo irizpideen arabera: futbol zelaiaren premia, belardi mota (artifiziala ala naturala), instalazioak ( aldagelak, dutxak, atletismo pistak, gimnasioa, ikusleentzako eserlekuak, aparkalekuak), kokapena, finantziazioa...

Gero, aurkezturiko 9 plangintzei puntuazioa ezarri zieten, inguruabar hauek kontuan hartuta: distantzia, trafikoa, soinua, ingurugiroa.... Azkenik, herritarrek proiektu bakarra aukeratu zuten egokiena zelakoan.
Astigarragan, udaletxeak, polikiroldegi berri bat eraiki nahi zuen. Sei alternatiba zeuden abiapuntu gisa. Informazio hitzalditan parte hartu zutenak ondokoak izan ziren: alkatea, Prospektiker -ko zuzendaria, Foru Aldundiko kirol teknikaria, udal idazkaria, arkitektuak. Lurjabeen ikuspegia ibilaldi batean entzun zuten auzolagunek eta mahai inguruan herriko elkarteek parte hartu zuten.

Eztabaidatu eta gero, zenbait baldintza kontsideratu zituzten, hala nola: polikiroldegiaren beharra, eraikitzeko epea, iharduera nagusienak (saskibaloia, pelota, futbol-sala, igeriketa, eskubaloia) eta erabilera osagarriak (kultur ekintzak, musika ekitaldiak, erakusketak...), eraikuntza mota, kokapena, finantziazioa, frontoiaren neurriak...Aurkezturiko 8 alternatibak puntuatu egin zituzten gainera, irizpideon arabera: natur-guneekiko eta ikastetxeekiko hurbiltasuna, sarrera bideak (oinezkoentzat eta ibilgailuentzako), aparkalekuak, higiene baldintzak, ingurugiroa, estetika, orientazioa, haizearekiko babesa...Auzotarrek erabaki zuten alternatiba zehatz bat, azkenik.

Oñatin, herriaren etorkizunaz gogoeta batzuren barruan, burutu izan ziren NIP taldeok. Oñatin dauden leizezuloak turismoarentzat erakargarritasun iturri bihurtu behar ote ziren, ala ez. Zehazkiago, Gesaltzan zein kultur eta turismo proiektu burutu zitekeen zen eztabaidagai. Lau irtenbide zeuden proposaturik.

Informazioa biltzeko, zortzi hizlari bertaratu ziren, esaterako: turismo zerbitzuetarako enpresa bat, espeleologi taldea, alderdi politikoen ordezkaria, talde ekologista, auzotar elkartea, partikular zenbait, Eusko Jaurlaritzako teknikari bat.
Jarraian, leizezuloen ustiaketa proiektu zehatzak baloratu zituzten, hurrengo alderdiak aintzat hartuz: lezeen barneko ibilbidea, sarrera kanpokaldetik (ibilgailu eta oinezkoentzat), finantziazioa, ingurugiro eragina, estetika, egikaritzeko epea, natur balioa, interes zientifikoa, zerbitzu osagarrien beharra (aparkalekuak, jatetxea, erakusketa...)...Azkenik, proiektu bat hautatu zuten.

Tolosako Amaroz auzoak problematika berezi bat bizi zuen, herriko erdigunetik oso aparte, urrun eta lotura txikiarekin aurkitzen zela. Konexio zail hau errazteko asmoz, udalak pasarela bat N1 errepide gainetik eraikitzea proposatu zuen. Amarozko auzolagunen aburuz, goitik jarritako pasabide honek ez zituen auzoaren integrazio oztopoak gainditzen. Gatazka honen aurrean, NIP taldeak osatu ziren, Tolosa erdigune eta Amaroz auzo arteko komunikazio nahiz integrazio modu egokiena aukeratzeko. Lau irtenbide zeuden plazaratuak.
Auzokideek informazioa ondorengoen aldetik jaso zuten lehen-lehenik: udal arkitektua, auzo elkartea, alderdi politikoak. Aurrerago, eztabaitu. Eta bukatzeko, ebaluazioa burutu zuten zenbait inguruabar neurtuz, besteak beste: pasabidearen altuera, igoera-jaitsierak, ibilbidea, segurtasuna, egikaritzeko epea, ingurugiro eragina, arkitekturazko oztopoak, kostua, oinezkoentzako bidea, estetika, auzoaren integrazioa erdigunearen traman...Ondorioz, proiektu bakarra hautatu zuten.

Azkenik, Aretxabaletan, hirigintza Arau Subsidiarioak, Aurrerapen prozesuan zeudenean, NIP taldeen bidez auzotarren artean eztabaituak izan ziren. Azalpenak ematera hirigintz zinegotzia, udal arkitektua eta alderdi politikoetako ordezkariak gerturatu ziren. Eztabaida eta balorazioa, Aurrerapenak jasotako eskemari jarraituz bideratu ziren. Hain zuzen ere, lurzoru mota bakoitzean zeuden sektore , eremu eta zonaldeek zein erabilera izango zuten baloratu zuten: industria, etxebizitza, gune orlegiak, enparantzak, nekazal nahiz baso ustiakuntza, babes ofizialeko etxebizitzak, interes publiko-sozialeko eraikuntzak, aisialdirako baratzak, errepideak, aisialdi eta turismo guneak, igerilekua, bide gorriak...

NIP taldeen zenbait aplikazio aipatu ondoren, antzeman liteke oso ezberdinak diren arloetan erabili izan dituztela udalek partaidetza mekanismo hauek. Hala eta guztiz ere, galdera bat egitea nahitaezko gerta liteke: etorkizunari begira, zer? Alegia, beste noizbait eta beste nonbait funtzionatuko al lukete berriz ere?

Erantzunik ez dut neuk emango, baina, agian, herritarren sentimenduak sakonean ukitzen dituzten proiektuak, aurrera eraman baino lehen, hauen parte hartzea bultzatzea eta beren ikuspegiak entzutea ekarpen baliotsua izan liteke udaletxeetan ardura politikoak dituztenentzat, eta baita plangintzak gauzatzen dituzten teknikarientzat ere.
Beharbada, arazo puntualetan erabil litezke NIPtaldeok. Baina zein arazo puntualetan? Euskal Herriko edozein hiri, herri nahiz auzok duen ingurune adierazgarri hori, bertakoentzat hain esanahi berezia eta sakona duen alderdi zein eraikuntza hori....aldatzeagatik ala ukitzeagatik bizturiko liskar puntual horietan, adibidez?.