Sagardogintza Bizkaia aldean

Ekain VELEZ DE MENDIZABAL ETXABE
Mirari TXAKARTEGI
Argazkiak: Ekain VELEZ DE MENDIZABAL ETXABE
Traducción al español

H

	“Sagarra umatu”.

iru zapore desberdinetako sagarrak erabiltzen dituzte Berriatuan, Berritxun, bisitatu ditugun sagardogileek. Gazie, ehuneko 80an erabiltzen dena; Garratza, ehuneko 5 eta 7aren artean bilatzen dugularik eta Mingotxa ehuneko 15 inguruan aurkitzen dena. Sagardo botila bakoitzaren gutxi gora beherako portzentaia da, beti ere ehuneko kopurua, sagardogilearen gustuaren araberakoa baita.

Sagardoa ekoizteari ekin aurretik, zuhaitzetatik jaso eta etxera eraman ostean, hamar bat egunetan uzten da sagarra lurrean zabalduta. Ekintza hau “sagarra umatu” bezala ezagutzen da. Egun horiek pasatuta, sagarrak jo edo “matxaki”en sartzen dira. Pare bat alditan pasatzen da sagarra matxakatik, ondoren “toladien” sartzeko. Matxakien egitekoa, toladera sagarra zatiturik pasatzekoa da.

	Sagarrak jo edo “matxaki”an sartzen dira.

Prentsa sagar txikituaz betetzen da ia-ia bere osotasunean. Toladie, sagarra estutzeari esaten zaio; estutzeko, egurrez egiten da sabaia antzerako zurezko xaflekin, egurrak bata bestearen kontran “sarie” sortuz. Burdinezko palankari eragiten zaion heinean, “sarie” estutuko dute, gero eta indartsuago, sagar zukua atereaz. Sagar zuku gehiago ateratzerik ez denean, burdin prentsa askatu eta balio gehiago emango ez diogun sagar zaborrari, “batza” deituko zaio.

Ateratzen den sagar zukua bukoietara edota barrikatara sartzen da edota “bitxipiñe” ere atera daiteke bertatik. “Bitxipiñe”, gradu gutxiko sagardoa da. Bukoiak eta barrikak, duten litro sartzeko kapazitatearen arabera desberdinduko ditugu. Bukoiak haundiagoak dira barriken aldamenean, haietan, 400-500 litro artekoa sar baitaiteke, barriketan 250-300 litro sartzen diren bitartean.

Pare bat alditan pasatzen da sagarra matxakatik, ondoren “toladien” sartzeko..

Sagar zukua barrika edo bukoietan sartzen denean zazpi gradutan irakiten da, aparra atera arte. Bertan sagardoa “lotan” utzi egin daiteke, bi urtetan ere nahi baldin bada, gradu batetako tenperaturan. Tenperatura horretatik gora zukua sagardo bihurtzen da. Esan den moduan, “Bitxipiñe” ere atera dezakegu zukutik. “Bitxipiñe”, gradu gutxitako sagardoa da. Kupel batetik beste batera pasatzeari, trasmudie deitzen zaio.

Barrika edo kupeletik edan daiteke sagardoa, baina Berritxuko sagardogileek botilatan sartzen dute, leku eta barrika gabeziagatik; hortaz hurrengo pausua, enkortxatzia litzake. Enkortxatzia, eskuz egiten da. Horretarako, eskuzko tresna bat erabiltzen da. Tresna hau, simetrikoki erdibitzen da. Kortxoa tartean jarri, tresna berriro ere itxi, eta duen heldu lekutik botilaren buruan jartzen dute. Mailuarekin emandako kolpe gogor eta lehor batez, kortxoak bere lekuraino egin beharko luke.

“Sarie”.

Gero sagardo botilak, bata bestearen alboan eta etzanda jartzen dira edateko ateratzeko garaia heldu arte.

On egin!

Inicio > EM 282 > Gaiak