"El
ciudadano es poco consciente y crítico con la ciencia y la tecnología" |
María
Agirre |
El día 16 de octubre quedó inaugurado
el curso Jakitez organizado por Eusko Ikaskuntza, y ese mismo día,
se dio inicio a la sección dedicada a la epistemología y metodología
de la ciencia. Las primeras horas las impartió Nicanor Ursua, catedrático
de la UPV.
Según Nicanor Ursua, en general el ciudadano es poco consciente y
crítico con relación al uso de la ciencia y la tecnología
en la vida diaria. "Muchos ciudadanos ignoran el conocimiento científico,
pues lo consideran irrelevante, aunque para los científicos sea esencial.
No obstante, existen temas que conciernen a su vida diaria que creen entender
mejor que otros temas más remotos: la medicina cree entender mejor
que la física básica".
El catedrático en filosofía, subrayó que hoy en día
no podríamos vivir sin ciencia, es decir, que la ciencia y la tecnología
juegan un papel importante en la sociedad y más en esta sociedad
científico-tecnológica. "¿Quién está
dispuesto a renunciar al coche y al uso de la gasolina en un mundo marcado
por la velocidad?. La ciencia y la tecnología configuran nuestra
sociedad.
Tienen, por tanto, una dimensión social, están cargadas de
valores, configuran nuestra propia vida y es necesario un control y evaluación
desde una orientación social y humana".
Además, recuerda, que si queremos explicar muchos cambios producidos
en la sociedad, no cabe duda que tenemos que recurrir a logros científico-tecnológicos
que han tenido lugar en una situación social, cultural, económica
y política determinada.
Asimismo, Nicanor Ursua, abogó por la participación ciudadana
y abogó que hoy en día entre los managers son frecuentes los
conceptos de la participación ciudadana, de responsabilidad, etc.
Por otra parte, el catedrático considera importante que seamos críticos,
es decir, que analizemos y reflexionemos desde un contexto humano sin perder
nunca de vista que el pensamiento, la ciencia y la tecnología son
obras humanas y que cuando nos preguntan por sus métodos tenemos
que procurar entender este método como obra humana. "La racionalidad
no va unida a la idea de fundamentación, sino a la idea de criticabilidad.
Como la decisión a favor del racionalismo crítico es también
criticable, es por eso, también racional. Por lo tanto, podemos decir
que nada se fundamenta o justifica, todo es crítica". |
|
"Hiritarra
ez da oso kontziente eta kritikoa zientzia eta teknologiari dagokionez" |
María
Agirre |
Urriaren 16an eman zitzaion hasiera Eusko
Ikaskuntzak antolatu ohi duen Jakitez ikastaroari, eta, egun horretan bertan,
Zientziaren Epistemologia eta Metodologiari buruzko sailari ekin zitzaion,
EHUko katedraduna den Nicanor Ursuaren eskutik.
Ursuaren esanetan, hiritarra oro har ez da oso kontziente eta kritikoa zientziari
eta teknologiari eguneroko bizitzan ematen zaion erabilerari dagokionez.
"Hiritar askok bazterreratu egiten du ezagutza zientifikoa, garrantzia
gutxi ematen dio, nahiz eta zientzialarientzat funtsezkoa izan. Hala ere,
badira beren eguneroko bizitzarekin lotuta dauden beste gai batzuk, are
ezezagunagoak dituzten beste gai batzuk baino hobeto ulertzen dituztela
uste dutenak: medikuntza, oinarrizko fisika baino hobeto ulertzen dutela
uste dute".
Filosofiako katedradun honen ustez, gaur egun ezingo genuke zientziarik
gabe bizi; alegia, zientziak eta teknologiak gizartean duten papera benetan
garrantzitsua dela, eta batez ere gizarte zientifiko-teknologiko honetan.
"Nor dago ibilgailuari eta gasolinari uko egiteko prest, abiadura errege
den mundu honetan? Zientziak eta teknologiak taxutu egiten dute gure gizartea.
Hortaz, gizartera ere hedatuta daude, balorez josita, geure bizitza bera
taxutzen dute, eta beharrezkoa da gizartearen eta gizakiaren alderditik
kontrolatu eta ebaluatzea".
Gainera, bere esanetan, gizartean eman diren aldaketetako askoren zioa aurkitu
nahi izanez gero, zalantzarik gabe lorpen zientifiko-teknologikoetara jo
beharra dago, gizarte, kultur, ekonomia eta politika egoera zehatz batean
gertatuak izaki.
Nicanor Ursua, halaber, hiritarren partehartzearen alde agertu zen, eta
adierazi zuen "hiritarren partehartzea", "erantzunkizuna",
eta horrelako kontzeptuak ohikoak direla gaur egun managerren artean.
Bestetik, katedradunaren ustez garrantzitsua da gu gerorri ere kritikoak
izatea; hau da, giza ikuspegi batetik aztertu eta hausnartu behar dugula,
baina pentsamendua, zientzia eta teknologia giza ekintzak direla ahaztu
gabe; eta hauek erabiltzen dituzten metodoez galdetzen digutenean, metodo
hauek giza ekintza gisa ulertzen saiatu behar dugula. "Razionaltasuna
ez doa oinarritzearen ideiari lotuta, kritikagarritasunaren ideiari baizik.
Razionaltasun kritikoaren aldeko erabakia kritikagarria ere badenez, horrexegatik
razionala ere bada. Beraz, esan dezakegu ez dela ezer oinarritzen edo justifikatzen;
guztia kritika baino ez da". |
|